Polska Mapa Kobietobójstw
Czym jest?
Polska Mapa Kobietobójstw to pierwsza wirtualna mapa zbierająca kompleksowe informacje o kobietobójstwach i zabójstwach kobiet, które miały miejsce na terenie Polski. Jej celem jest wypełnienie istniejącej luki w danych dotyczących zabójstw kobiet ze względu na płeć (femicide gender gap). Mapa jest interaktywnym narzędziem zorganizowanym w formie fiszek. Dane z fiszek pochodzą z monitoringu spraw kobietobójstw. Fiszki opisujące poszczególne przypadki umożliwiają pokazanie szacunkowej skali zjawiska kobietobójstwa w Polsce. Praktyka wykorzystywania map w projektach dotyczących monitoringu kobietobójstw ma długą tradycję w zagranicznych organizacjach pozarządowych i organizacjach międzynarodowych jak ONZ. Projekt Femicide in Poland kontynuuje te dobre praktyki dążąc do zwiększenia świadomości i wrażliwości społecznej w zakresie istnienia przestępczości kobietobójczej.
Jaki jest cel prowadzenia Polskiej Mapy Kobietobójstw?
Jej celem jest wypełnienie istniejącej luki w danych dotyczących zabójstw kobiet ze względu na płeć (femicide gender gap). Mapa jest interaktywnym narzędziem zorganizowanym w formie fiszek. Dane z fiszek pochodzą z monitoringu spraw kobietobójstw. Fiszki opisujące poszczególne przypadki umożliwiają pokazanie szacunkowej skali zjawiska kobietobójstwa w Polsce.
W jaki sposób zbiera się dane o kobietobójstwach w Polsce?
W Polsce dane dotyczące przestępczości kobietobójczej są gromadzone przez policję, sądy okręgowe i prokuratury. Swoją statystykę prowadzi również Główny Urząd Statystyczny. Powoduje to, że dochodzi do zjawiska poślizgu statystycznego (statistical slide). Ten sam czyn bywa inaczej nazywany i kwalifikowany przez różne organy. Niestety wciąż brakuje organu, koordynującego proces zbierania danych i wymiany informacji między organami.
Na czym polega złota zasada 3R lub 3Z przy prowadzeniu monitoringu?
Złota zasada 3R to Research, register and remember czyli znajdź, zarejestruj, zapamiętaj. Regułę wprowadziła programistka Catherine d’Ignazio w swojej książce “Feminizm danych”, w której opisuje narzędzia i aplikacje AI, które pomagają w mapowaniu, identyfikowaniu i klasyfikowaniu kobietobójstw.
Realizacja pierwszej “R” research czyli znajdź. Obejmuje szeroko rozumiany mapping kobietobójstw. Polega on na ustawianiu alertów dotyczących kobietobójstw, sprawdzaniu źródeł informacji oraz weryfikowaniu prawdziwości informacji o przypadku danego kobietobójstwa. Mapping jest procesem czasochłonnym dlatego, że musi być dokładny i staranny, tak aby żadna sprawa nie została pominięta lub zdublowana.
Realizacja drugiej “R” register czyli zarejestruj. To rejestracja sprawy na Mapie z przytoczeniem okoliczności zdarzenia kryminalnego. Kwalifikacja danego kobietobójstwa, określenie jego typu (femicide type verification) oraz innych stałych według przyjętej metodologii mierzenia przestępczości kobietobójczej (najczęściej ONZ lub EIGE).
Realizacja trzeciej “R” remember czyli zapamiętaj. Remebrance to upamiętnienie lub oddanie hołdu zamordowanej pokrzywdzonej oraz jej bliskim (femicide victim tribute). Pamiętajmy, że nie chodzi o epatowanie makabrą czy sensacją, a wezwanie do refleksji przez społecznie wrażliwy storytelling, sztukę i apel do władz.
Czym jest feminizm danych?
Feminizm danych (data feminism) stawia na krytyczne myślenie o tym, jak dane są zbierane i przedstawiane, oraz dąży do zmniejszenia marginalizacji grup, które tradycyjnie były ignorowane lub niedostatecznie reprezentowane. Ważnym celem tego podejścia jest zmiana w sposobie myślenia o danych i zapewnienie, by były one używane do promowania sprawiedliwości społecznej, uwzględniając perspektywy osób i grup, które były uprzednio pomijane. W odniesieniu do monitoringu kobietobójstw feminizm danych stawia na konieczność zauważenia śmiertelnych przypadków przemocy wobec kobiet i stworzenia baz danych, które umożliwią skuteczne zmierzenie tej przestępczości, a tym samym ułatwią jej przeciwdziałanie (restorative and transformative femicide data science).
Jakie są największe trudności przy prowadzeniu monitoringu?
- Brakujące dane niezarejestrowanych lub niezgłoszonych przypadków (underrecording and underreporting)
- Uprzedzenia generowane przez media
- Sprzeczne informacje lub deepfake
- Zasoby ludzkie i moce przerobowe
- Obciążenie emocjonalne
Jak w mapowaniu kobietobójstw może pomóc sektor femtech?
Feminist Digital Technologies czyli cyfrowe technologie feministyczne (femtechy) przystosowane do zbierania danych mogą odegrać kluczową rolę we wspieraniu pracy aktywistów i organizacji społecznych, które prowadzą obserwatoria ds. kobietobójstwa we własnym zakresie – bez wsparcia instytucji państwowych.
Pierwsza polska wirtualna baza danych dotycząca kobietobójstw
Oddajemy w Wasze ręce pierwszą polską bazę kobietobójstw. Prowadząc ją mamy świadomość, że za liczbami stoją kobiety, które straciły swoje życie w wyniku przemocy. Przywracamy im imię. Pokazujemy, że były to kobiety, które pragnęły życia wolnego od przemocy. Podajemy również imiona sprawców. Tam gdzie jest to możliwe zamieszczamy wizerunek pokrzywdzonych.
Prowadząc Polską Mapę Kobietobójstw nie epatujemy makabrą. Nie stosujemy mrocznych liczników ani epitafiów ze zniczami. Wspieramy odpowiedzialny, empatyczny i inkluzywny storytelling o kobietobójstwach. Na tym polega właśnie upamiętnienie przez upodmiotowienie (remembrance through agency). Chcemy by nasze bazy danych mogły być w przyszłości wykorzystywane przez organy i inne instytucje odpowiedzialne za przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet.
Nasza baza liczy już ponad 500 spraw kobietobójstw z całej Polski! Zróbmy to razem. Nazwijmy, policzmy, przeciwdziałajmy!
Masz wiedzę o przypadku kobietobójstwa, którego nie ma na naszej Mapie? Skontaktuj się z nami już dziś!
Napisz: info@femicideinpoland.pl